Copyright là gì? Quyền tác giả đối với một tác phẩm văn học có phải sẽ được xác lập kể từ khi thực hiện công bố với công chúng đúng không?
Copyright là gì?
Hiện nay đối với một số người thì “Copyright” còn là một thuật ngữ khác mới. Tuy nhiên, nhiều người sẽ biết đến copyright với một tên gọi khác là “Quyền tác giả”.
Quyền tác giả được quy định tại Điều 3 Luật sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi bởi khoản 2 Điều 1 Luật sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009) như sau:
Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
1. Quyền sở hữu trí tuệ là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tài sản trí tuệ, bao gồm quyền tác giả và quyền liên quan đến quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp và quyền đối với giống cây trồng.
2. Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.
3. Quyền liên quan đến quyền tác giả (sau đây gọi là quyền liên quan) là quyền của tổ chức, cá nhân đối với cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa.
…
Theo đó copyright (hay quyền tác giả) là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.
Quyền tác giả được dùng để bảo vệ các sáng tạo tinh thần có tính chất văn hóa, ví dụ như các bài viết về khoa học hay văn học, sáng tác nhạc, ghi âm, tranh vẽ, hình chụp, phim và các chương trình truyền thanh…..
Trong quyền tác giả sẽ bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản (theo quy định tại Điều 18 Luật sở hữu trí tuệ 2005
Quyền nhân thân và quyền tài sản trong quyền tác giả là như thế nào?
Theo quy định tại Điều 19 Luật sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi bởi khoản 5 Điều 1 Luật sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022) thì quyền nhân thân bao gồm các quyền sau:
(1) Đặt tên cho tác phẩm.
Tác giả có quyền chuyển quyền sử dụng quyền đặt tên tác phẩm cho tổ chức, cá nhân nhận chuyển giao quyền tài sản quy định tại khoản 1 Điều 20 của Luật này;
(2) Đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng;
(3) Công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm;
(4) Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm không cho người khác xuyên tạc; không cho người khác sửa đổi, cắt xén tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.
Quyền tài sản bao gồm các quyền được quy định tại Điều 20 Luật sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi bởi khoản 5 Điều 1 Luật sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022), cụ thể như sau:
(1) Làm tác phẩm phái sinh;
(2) Biểu diễn tác phẩm trước công chúng trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua các bản ghi âm, ghi hình hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào tại địa điểm mà công chúng có thể tiếp cận được nhưng công chúng không thể tự do lựa chọn thời gian và từng phần tác phẩm;
(2) Sao chép trực tiếp hoặc gián tiếp toàn bộ hoặc một phần tác phẩm bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào, trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản 3 Điều 20 Luật sở hữu trí tuệ 2005;
(3) Phân phối, nhập khẩu để phân phối đến công chúng thông qua bán hoặc hình thức chuyển giao quyền sở hữu khác đối với bản gốc, bản sao tác phẩm dưới dạng hữu hình, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 3 Điều 20 Luật sở hữu trí tuệ 2005;
(4) Phát sóng, truyền đạt đến công chúng tác phẩm bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác, bao gồm cả việc cung cấp tác phẩm đến công chúng theo cách mà công chúng có thể tiếp cận được tại địa điểm và thời gian do họ lựa chọn;
(5) Cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính, trừ trường hợp chương trình máy tính đó không phải là đối tượng chính của việc cho thuê.
Quyền tác giả đối với một tác phẩm văn học có phải sẽ được xác lập kể từ khi thực hiện công bố với công chúng đúng không?
Căn cứ phát sinh, xác lập quyền sở hữu trí tuệ được quy định tại Điều 6 Luật sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi bởi khoản 1 Điều 2 )Luật kinh doanh bảo hiểm , luật sở hữu trí tuệ sửa đổi 2019 như sau:
Căn cứ phát sinh, xác lập quyền sở hữu trí tuệ
1. Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.
2. Quyền liên quan phát sinh kể từ khi cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hoá được định hình hoặc thực hiện mà không gây phương hại đến quyền tác giả.
…
Căn cứ theo quy định vừa nêu thì quyền tác giả đối với một tác phẩm văn học sẽ được xác lập kể từ khi tác phẩm đó được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt là đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.