PHÂN BIỆT CÔNG TY CON VÀ CÔNG TY LIÊN KẾT

Phân biệt công ty con và công ty liên kết

Hiện nay cái tên “công ty con” và “công ty liên kết” đã khá phổ biến nhưng có lẽ nhiều người vẫn chưa hiểu rõ và phân biệt được hai loại hình doanh nghiệp này. Vậy pháp luật hiện nay quy định về “công ty con” và “công ty liên kết” như thế nào và làm sao để phân biệt “công ty con” và “công ty liên kết” ? Bài viết dưới đây của Luật Mai Sơn sẽ giúp bạn hiểu và phân biệt rõ hơn hai loại hình công ty này.

Căn cứ pháp lý

  • Luật Doanh nghiệp 2020.

Công ty con

Khái niệm công ty con

  • Công ty con là công ty do một công ty khác đầu tư 100% vốn điều lệ hoặc nắm giữ cổ phần, phần vốn góp chi phối. Công ty con được tổ chức dưới hình thức công ty cổ phần, công ty TNHH  một thành viên, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, công ty liên doanh hoặc công ty ở nước ngoài theo quy định của pháp luật.
  • Như vậy, “công ty con” là doanh nghiệp được thành lập và hoạt động bằng sự đầu tư 100% vốn điều lệ hoặc sở hữu cổ phần, phần vốn góp chi phối của một công ty khác hay còn gọi là “công ty mẹ”, được cung cấp các lợi ích kinh doanh từ hợp đồng liên kết thực hiện cùng công ty mẹ đồng thời thực hiện các nhiệm vụ kinh doanh do công ty mẹ giao và thực hiện các quyền hạn nghĩa vụ của mình.

Để dễ hình dung ta có thể hiểu như sau: công ty A là công ty con của công ty B khi công ty A được thành lập bằng 100% vốn đầu tư của công ty B hoặc được công ty B nắm giữ cổ phần, phần vốn góp chi phối. Và công ty A sẽ được hưởng lợi ích kinh doanh từ công ty B đồng thời công ty A phải thực hiện các quyền hạn và nghĩa vụ mà công ty B giao (công ty B còn được gọi là công ty mẹ của công ty A).

Đặc điểm công ty con

Căn cứ theo Điều 195 Luật doanh nghiệp 2020, công ty con có những đặc điểm sau:

  • Hình thức: công ty con được tổ chức dưới một trong số các hình thức sau: công ty TNHH, công ty liên doanh hoặc công ty ở nước ngoài nhưng phải theo quy định của pháp luật.
  • Công ty con không được đầu tư mua cổ phần, góp vốn vào công ty mẹ;
  • Các công ty con của cùng một công ty mẹ không được đồng thời cùng góp vốn, mua cổ phần để sở hữu chéo lẫn nhau.
  • Các công ty con có cùng công ty mẹ (công ty mẹ này sở hữu ít nhất 65% vốn nhà nước) không được cùng nhau góp vốn, mua cổ phần của doanh nghiệp khác hoặc thành lập doanh nghiệp mới.

Quyền hạn, trách nhiệm của công ty con

  • Công ty con do công ty mẹ sở hữu 100% vốn điều lệ có trách nhiệm thực hiện đầy đủ các chỉ đạo của công ty mẹ về chiến lược kinh doanh và quản lý tài chính. Các công ty con phải chấp hành đầy đủ các thỏa thuận trong điều lệ, nội quy, quy chế của nhóm công ty. Các công ty con chịu trách nhiệm thực hiện các hợp đồng kinh tế do công ty mẹ ủy thác, phối hợp tổ chức các hoạt động thương mại cùng với công ty mẹ và các công ty khác trong tập đoàn.
  • Công ty con do công ty mẹ nắm giữ cổ phần , vốn góp chi phối hoạt động độc lập hơn so với công ty con do công ty mẹ nắm giữ 100% vốn cổ phần và chịu trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ phát sinh từ các thỏa thuận kinh doanh với công ty mẹ.

Công ty liên kết

Khái niệm công ty liên kết

  • Công ty liên kết là công ty mà Công ty nắm giữ cổ phần, phần vốn góp không chi phối theo quy định của pháp luật.
  • Công ty tự nguyện tham gia liên kết là công ty không nắm giữ cổ phần, vốn góp của Công ty mà tự nguyện trở thành thành viên liên kết trên cơ sở quan hệ chặt chẽ về lợi ích kinh tế, công nghệ, thị trường, xã hội và các dịch vụ kinh doanh khác.Các công ty chịu sự ràng buộc về quyền, nghĩa vụ với các công ty thành viên khác theo hợp đồng liên kết hoặc theo thỏa thuận giữa các công ty đó.
  • Cổ phần, phần vốn góp không chi phối trong công ty liên kết là phần mà công ty nắm giữ cổ phần hoặc phần vốn góp từ 50% tổng số vốn cổ phần hoặc tổng số cổ phần của công ty trở xuống.

Như vậy, công ty liên kết có thể hiểu là loại hình công ty được thành lập bởi ít nhất hai chủ thể kinh tế (hai công ty) và cả hai đều chiếm dưới 50% vốn cổ phần của công ty. Hầu hết các công ty liên kết tồn tại dưới dạng sau: Trong đó có ít nhất hai công ty khác nhau là công ty con của một công ty mẹ. Và có một chủ thể sở hữu cổ phần ít hơn phần lớn cổ phần của chủ thể khác. Nhìn chung, mô hình công ty liên kết được thành lập nhằm mục đích mang lại lợi nhuận và nguồn vốn của các bên liên kết để thực hiện các hoạt động kinh doanh hai bên cùng có lợi.

Đặc điểm công ty liên kết

Từ những khái niệm trên, có thể thấy công ty liên kết có những đặc điểm sau:

  • Công ty liên kết do hai chủ thể trở lên có tư cách doanh nghiệp liên kết với nhau để thành lập nên. Việc liên kết được thực hiện thông qua hợp đồng liên kết, hợp đồng hợp tác, Điều lệ công ty, biên bản đóng góp cổ phần, góp vốn hoặc các hình thức khác do các bên trong quan hệ liên kết thỏa thuận, ký kết.
  • Các bên tham gia quan hệ liên kết đóng góp tài sản để hình thành vốn góp của công ty, có thể bằng hiện vật hoặc bằng giá trị sử dụng nhưng phải đảm bảo không có công ty nào nắm giữ trên 50% vốn cổ phần để có quyền chi phối và quyền kiểm soát.
  • Công ty liên kết được thành lập nhằm mục đích cùng nhau thực hiện hoạt động kinh doanh theo những mục đích nhất định do các thành viên thỏa thuận và nhất trí.

Công ty liên kết có thể nói là sự thỏa thuận giữa các công ty để cùng tiến hành hoạt động kinh doanh, cùng sinh lãi và phân chia lợi nhuận theo tỷ lệ sở hữu của mỗi công ty sau khi đã hoàn thành các nghĩa vụ. Khi các công ty liên kết với nhau, họ không có quyền chi phối vốn hay quản trị điều hành như các mô hình khác mà các bên bình đẳng và độc lập với nhau về tổ chức và hoạt động trong việc thực hiện các hoạt động thương mại.

Phân biệt công ty con và công ty liên kết

Dựa vào những phân tích về khái niệm và đặc điểm nêu trên ta có thể phân biệt “công ty con” và “công ty liên kết” như sau:

  Công ty con Công ty liên kết
 

Cách thức tồn tại

Được tổ chức thành lập bởi sự đầu tư 100% vốn hoặc giữ cổ phần, vốn góp chi phối  từ một công ty khác (gọi là công ty mẹ). Được thành lập từ hai doanh nghiệp trở lên liên kết với nhau để cùng thực hiện hoạt động kinh doanh nhằm phát sinh lợi nhuận
 

Văn bản xác nhận tư cách chủ thể

Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Thông qua hợp đồng liên kết, hợp đồng hợp tác, điều lệ công ty, biên bản đóng góp cổ phần, phần vốn góp hoặc các hình thức khác do các bên trong quan hệ liên kết thỏa thuận và ký kết cùng thực hiện.
Quyền chi phối và kiểm soát Hoàn toàn bị chi phối và kiểm soát bởi công ty mẹ. Các công ty liên kết với nhau thì không có quyền chi phối về vốn hay quản trị nội bộ trong công ty mà các bên bình đẳng và độc lập với nhau về tổ chức và hoạt động khi thực hiện hoạt động kinh doanh.

 

 

 

Vốn điều lệ

Vốn điều lệ do công ty nắm giữ 100% và được quy định tại Điều lệ và ghi nhận trong Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Do các công ty thành viên liên kết với nhau góp vốn và mỗi công ty không được nắm giữ quá 50% vốn điều lệ để không được nắm quyền chi phối và kiểm soát.

Trên đây là những phân tích về công ty con, công ty liên kết và các tiêu chí để phân biệt hai loại hình công ty này. Công ty liên kết là mô hình hoạt động kinh doanh phổ biến nhưng chưa được văn bản pháp luật ghi nhận cụ thể về các vấn đề pháp lý liên quan.

Quý khách có nhu cầu tư vấn thêm các vấn đề liên quan đến mô hình công ty con và công ty liên kết, vui lòng liên hệ với Luật Mai Sơn để được tư vấn cụ thể và chi tiết hơn về vấn đề này.